Zapiski prywatne – cenne i trudne źródło

Skoro na jednym biegunie źródeł ulokowaliśmy formalne dokumenty, z państwowymi pieczęciami oraz podpisami decydentów, trzeba także pochylić się nieco nad biegunem drugim. Są nim treści dotąd zarezerwowane dla sfery prywatnej, które być może nigdy nie ujrzałyby światła dziennego, gdyby nie specyficzne kolejne losu.

Pamiętniki, pojedyncze kartki zapełniane wspomnieniami, listy kierowane do najbliższych – to wyjątkowe rzeczy. W ręku historyka mogą stanowić bezcenne świadectwo minionych czasów i uzupełniać historyczny horyzont o zupełnie inną perspektywę.

Inaczej świat postrzegają politycy, oficerowie wywiadu czy wojskowi, a inaczej zwykli obywatele, którzy odbierają rzeczywistość na innym poziomie. Gdyby nie osobiste relacje Polaków żyjących pod wojenną okupacją, nie wiedzielibyśmy wszystkiego o haniebnych czynach Niemców oraz Sowietów, które miały miejsce w latach II wojny światowej.

Podobnie rzecz się ma z innymi tragicznymi epizodami historii – również tymi naprawdę dalekimi. Ze źródłami prywatnymi trzeba jednak obchodzić się z pietyzmem, by nikogo swą dociekliwością nie zranić.